Siz de uçakların iniş anında önce arka tekerleklerinin piste değdiğini fark etmişsinizdir.
Uçuşların bu en kritik anında, tekerleklerin zemine nasıl ve hangi sırayla temas ettiği, güvenli bir inişin sağlanmasında büyük rol oynar.
Peki, uçaklar neden arka tekerlekleri üzerine iner?
Ticari uçaklar iniş anında her zaman önce arka tekerlekleri üzerine iner, ardından burun tekerleği piste değdirilir. Bunun en temel nedeni, uçakların ağırlık merkezinin tam olarak arka tekerleklerin bulunduğu noktada olmasıdır.
Modern yolcu uçakları, iki ana iniş takımı seti ile donatılmıştır. Ana iniş takımları, uçağın ağırlık merkezinin hemen altında bulunur ve en büyük ağırlık yükünü taşırlar.
Burun iniş takımı ise uçağın ön kısmında, kokpitin hemen altında yer alır ve sadece uçağın toplam ağırlığının yaklaşık %15’ini taşıyabilir.
İniş sırasında burun tekerleğinin işlevi nedir?
Burun iniş takımı, yerdeyken uçağı yönlendirmek için kullanılır ve bu nedenle direksiyon sistemiyle donatılmıştır. Burun iniş takımları frenlerle donatılmış olmasına rağmen uçağı durdurma işlevi, ana iniş takımlarının görevidir.
Özellikle Airbus A380 veya Boeing 747 gibi büyük uçaklarda, birden fazla ana iniş takımı bulunur. Bu durum, iniş esnasında farklı fren sistemlerinin kullanılabilmesini sağlar. Örneğin savaş jetleri ve Boeing Dreamlifter gibi özel uçaklarda daha farklı iniş takımı düzenlemeleri bulunur.
Uçakların iniş süreci, uçağın ağırlık merkezine en yakın olan tekerleklerin piste değmesiyle başlar.
Süreç, uçağın dengesini koruyarak ani ve tehlikeli bir yatışın önüne geçer. Örneğin Boeing 737-800 gibi bir uçak, çeşitli değişkenlere bağlı olarak farklı iniş hızlarına sahiptir.
Pilotlar, iniş esnasında uçağın burnunu yukarıda tutarak kanatların saldırı açısını artırırlar ve uçağın hızını azaltarak yumuşak bir iniş sağlarlar. Bu durumda önce ana iniş takımları piste değer, ardından burun iniş takımları.
Yanlış inişin ne gibi sonuçlar doğurabileceğine dair en çarpıcı örneklerden biri, Southwest Airlines Uçuş 345’in inişidir. 22 Temmuz 2013 tarihinde Nashville Uluslararası Havalimanı’ndan kalkıp LaGuardia Havalimanı’na iniş yapmaya çalışan uçak, burun iniş takımıyla piste değdi ve iniş takımı çöktü.
Bu olayda, uçağın kaptanı iniş esnasında kanat ayarlarını değiştirdi ve bu da inişin başarısız olmasına yol açtı. Neyse ki olayda can kaybı yaşanmadı ancak dokuz yolcu yaralandı.